Η νέα πραγματικότητα εγκλεισμού που ζούμε ολοι λόγω της πανδημίας, μας αναγκάζει να περνάμε σημαντικό διάστημα στο σπίτι μας. Αυτός ο αυτοπεριορισμός μας δίνει την ευκαιρία να περάσουμε χρόνο με τον εαυτό μας, να ξαναπιάσουμε πράγματα που είχαμε αφήσει χαμένοι στο κυνήγι των εξωτερικών δραστηριοτήτων .
Μπορούμε να ξαναδούμε τι είναι σημαντικό για εμάς και να βάλουμε μια νεα σειρά στη ζωή μας. Εχουμε χρόνο να διαλογιστούμε και να μπούμε σε μια διαδικασία συνάντησης με τον εαυτό μας που θα μας βοηθήσει να οργανώσουμε καλύτερα την ύπαρξη μας.
Ο διαλογισμός είναι μια πνευματική άσκηση κατάλληλη για όλες τις ηλικίες, εύκολη να γίνει απο τον καθένα σε οποιονδήποτε ήσυχο χώρο. Λίγα λεπτά ενασχόλησης την ημέρα μπορούν να μας βοηθήσουν να λύσουμε πολλά από τα ψυχολογικά αδιέξοδα που αναπόφευκτα δημιουργούνται στις πρωτόγνωρες συνθήκες που αντιμετωπίζουμε. Ο εγκλεισμός δημιουργεί εντάσεις, πολλά ψυχολογικά προβλήματα και εσωτερικές κρίσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε αφού ο καθημερινός μας χρόνος πλέον κυλάει διαφορετικά και βιώνουμε το μόνιμο αγχος μιας παρατεταμένης αναμονής.
Αλήθεια τελικά, ο χρόνος τρέχει ή μήπως εμείς τρέχουμε επάνω του ?
Ένα Φιλοσοφικό δίλημμα που διακατέχει τον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μέσα σε αυτήν την αέναη δίνη της καθημερινότητας ο χρόνος πάντα τελειώνει. Ποτέ δεν είναι αρκετός ποτέ δε μας φτάνει για να κάνουμε όλα όσα σκεπτόμαστε. Στη ζωή μας περνάνε τόσα πράγματα απ το μυαλό μας, βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από ιδέες, πληροφορίες, συναισθήματα, εντυπώσεις, άγχη, προβλήματα, απρόοπτα που συνεχώς μας διασπούν, μας οδηγούν σε νέους δρόμους και νέα αδιέξοδα. Αλλά ο χρόνος συνεχίζει αμείλικτος, είτε είναι μια στιγμή, είτε μια ώρα, μια ημέρα, ένας μήνας ή μια δεκαετία, περνάει πριν το καταλάβουμε και μας αφήνει με αυτή την αίσθηση ανικανοποίητου ότι κάτι δεν έγινε σωστά ή κάτι δεν κάναμε, κάτι μας φταίει, κάτι περιμένουμε, κάτι μας λείπει. Ποτέ δε ζούμε στο παρόν για το παρόν αφού ή σκεπτόμαστε τι έγινε (στο παρελθόν) ή ονειρευόμαστε τι θα κάνουμε (στο μέλλον).
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ: ΤΟ ΚΑΘΙΣΜΑ ΣΤΗ ΣΙΓΗ
Μια σύντομη ιστορική αναφορά
Πολλές φορές στην καθομιλουμένη χρησιμοποιούμε την έκφραση “διαλογίζομαι” ή “κάθισε να διαλογιστεί”, έχοντας σημείο αναφοράς ένα πρόβλημα που προϋποθέτει μια νοητική διεργασία για τη λύση του, ή απλά κάτι που χρειάζεται σκέψη.
Ο ¨σιωπηλός διαλογισμός¨ στον οποίο θα αναφερθούμε προέρχεται από την παράδοση του Βουδισμού Ζεν, λέγεται αλλιώς το κάθισμα στη σιγή, (Ζα–Ζεν). Στην αρχαιότητα όμως πολλά κλασικά κείμενα, από τα οντολογικά ποιήματα του Παρμενίδη μέχρι το Μπακαβάτ Γκίτα των Ινδουιστών, υπονοούν ή αναφέρουν ήδη τον διαλογισμό σαν μια διαδικασία ενδοσκόπησης για να φτάσει ο άνθρωπος στην αυτογνωσία και τη φώτιση. Αυτό που ο Πλωτίνος ονομάζει Θεοφάνια και οι ανατολίτες Σαμάδι, είναι μια κατάσταση υπέρβασης της συνείδησης που μαρτυρούν οι εμπειρίες πολλών γενεών διαλογιζομένων ανθρώπων σε πολλές παραδόσεις. Στην δική μας Χριστιανική παράδοση σαν μια μορφή διαλογισμού μπορεί να θεωρηθεί η νοερά προσευχή που διδάσκεται στο Άγιο Όρος
ΑΝΑΖΗΤΏΝΤΑΣ ΤΟ ΚΕΝΟ (ΖΑ-ΖΕΝ)
Προσπαθούμε να καθίσουμε με το σώμα χαλαρό σε απόλυτη ακινησία για αρκετή ώρα με την σπονδυλική στήλη κατακόρυφη και το νου ήρεμο να αναζητά το κενό.
Όλη η διαδικασία επικεντρώνεται στη συνεχόμενη παρατήρηση και διεύρυνση της αναπνοής.
Μια ολοκληρωμένη άσκηση καθίσματος καθίσματος στη σιγή προϋποθέτει τουλάχιστον 30 λεπτά απόλυτης ακινησίας., αλλά ακόμα και 5 με 10 λεπτά καθημερινής ασκησης είναι πολύ ευεργετικά.
Ο Νους γαληνεύει σαν την ήρεμη επιφάνεια μιας λίμνης καθώς συναισθανόμαστε βαθύτερα την ύπαρξή μας.
Χαλαρώνουμε την αναπνοή και το σώμα μέσ‘ την ακινησία, χωρίς να προσδοκούμε τίποτα.
Η ΣΤΑΣΗ
Η κλασική στάση του Ζαν–Ζεν (του καθιστού διαλογισμού) κάνει τα πόδια να πιέζονται γονατισμένα με το βάρος όλο της λεκάνης να πέφτει στις φτέρνες. 
Αυτή η γονατιστή στάση ακινησίας όπως και ο λωτός στη γιόγκα προκαλεί την αύξηση της πίεσης του αίματος στο κεφάλι και περισσότερο στον εγκεφαλικό φλοιό, ο οποίος ζωογονείται από την παρατεταμένη ακινησία του σώματος.
Μοναδικό μέλημα του διαλογιζόμενου σχετικά με τη στάση του, είναι η σπονδυλική του στήλη να απλώνεται κατακόρυφα σαν ιστός ή καλύτερα σαν να τραβιέται όλο το σώμα από την κορυφή του κεφαλιού προς τα πάνω, έτσι ώστε το πηγούνι να έρχεται ελαφρώς προς τα μέσα για να ευθυγραμμιστεί ο αυχένας με την σπονδυλική στήλη.
Χωρίς να αγνοήσουμε τη σημασία μιας παλιάς παροιμίας που λέει ότι: “Αν το να κατακτήσεις τη σοφία είναι αποκλειστικά θέμα στάσης, οι βάτραχοι θα ήταν σοφοί”….πρέπει να επισημάνουμε ότι σε όλες τις παραδόσεις, η στάση αυτή αποτελεί τη σωματική έκφραση της προσευχής και έχει υιοθετηθεί από τους περισσότερους λαούς. Από αρχαιοτάτων χρόνων έως και σήμερα την συναντάμε σε κάθε θρησκεία σαν στάση ταπεινοφροσύνης, θρησκευτικής ευλάβειας, μετάνοιας, ενδοσκόπησης και ψυχικής ανάτασης.
Η ΑΝΑΠΝΟΗ
Ξεκινώντας το κάθισμα για την εσωτερική σιγή, αφού το σώμα βολευτεί στην κατακόρυφη στάση του, αρχίζει η διαδικασία επικέντρωσης της προσοχής στην αναπνοή. Αρχικά χαλαρώνουμε όλα τα σημεία του σώματος που πιθανώς να είναι σφιγμένα στέλνοντας με τη φαντασία μας την εκπνοή, εκεί όπου νοιώθουμε ένταση. 
Εκπνέοντας αφήνουμε το σώμα μας να χαλαρώνει σαν να βουλιάζει κρατημένο μόνο από τη σπονδυλική στήλη.
Η ένταση σιγά–σιγά φεύγει με κάθε εκπνοή προς τα κάτω και την αισθανόμαστε σαν ένα παγωτό που λιώνει.
Η ποιότητα της αναπνοής μας, επιδρά άμεσα στην ψυχολογική μας κατάσταση. Αρκεί να παρατηρήσουμε πόσο αλλάζει ο τρόπος που αναπνέουμε όταν είμαστε θυμωμένοι ή ήρεμοι, λυπημένοι ή χαρούμενοι. Προσέχουμε την ποιότητα της αναπνοής μας. Κατά τη διάρκεια της άσκησης, η αναπνοή διευρύνεται, βαθαίνει, σταθεροποιείται ο παλμός της ροής από την μύτη μέχρι το βάθος της κοιλιάς, που αισθανόμαστε να κατεβαίνει ο αέρας.
Για να διατηρηθεί η προσήλωση της προσοχής στη λειτουργία της αναπνοής καμιά φορά στην προκαταρκτική Τεχνική χρησιμοποιείται το μέτρημα των εκπνοών ή η παραγωγή διάφορων ήχων “μάντραμ” που σκοπό έχουν να ενεργοποιήσουν τα διάφορα ηχεία του σώματος προκαλώντας δονήσεις κατά την εκπνοή. 
(Τέτοιοι ήχοι μπορούν να είναι απλά σύμφωνα όπως μμμ…, ννν…, χχμ…, ή φωνήεντα Ομ.., Γουμ, Γιούμ,… ή ισοκρατήματα που προφέρονται επιμηκύνοντας την εκπνοή.)
Το ουσιαστικό όμως είναι να παρατηρούμε συνεχώς την αναπνοή και σταδιακά να αφηνόμαστε σ‘ αυτήν. Να βυθιζόμαστε σε μια καθοδική αίσθηση της εκπνοής προς το βάθος της κοιλιακής χώρας. Η αναπνοή σαν ρέουσα ενέργεια να καλύπτει όλο το σώμα, το οποίο αισθανόμαστε από μέσα σαν μια ομοιογενή ενότητα.
Ο ΝΟΥΣ
Όπως γράφει το Θιβετιανό κείμενο “Φωνή της Σιγής”: Ο νούς είναι φονιάς του πραγματικού.
Προσπαθούμε να απαγκιστρωθούμε από τον ολοκληρωτικό δεσποτισμό του Νου που μας περιορίζει συνεχώς τραβηγμένος από τις αισθήσεις σε υποκειμενικές εντυπώσεις. Για να αποφύγουμε την κυριαρχία των σκέψεων κατά τη διάρκεια του διαλογισμού αναζητάμε το ΚΕΝΟ. Στην ουσία το κάθισμα στη σιγή είναι μια άσκηση επικέντρωσης της συνείδησης στην ΥΠΑΡΞΗ.
Ενοποιούνται οι δύο πόλοι του Εαυτού μας: Ο Νους, που μεταβαλλόμενος κινείται ανεξέλεγκτα και το σώμα, μια σταθερή παλλόμενη παρουσία, με την ενέργεια της αναπνοής. Αναπτύσσεται μια αίσθηση ολότητας του εαυτού, ΝΟΥ και ΣΩΜΑΤΟΣ.
Ο Διαλογισμός επιτρέπει τη βίωση της ΡΟΗΣ που έχει η ΖΩΗ και μαθαίνεις να γίνεσαι ένα μ‘ αυτό που ζεις μέσα στο ρεύμα του παρόντος. Εδραιώνεις την παρουσία του εαυτού σου όχι σαν κάποια ιδέα που έρχεται και φεύγει, αλλά σαν μια πραγματικότητα στο παρόν που κυλάεαι συνεχόμενα.
Τις σκέψεις που εισρέουν στο Νου τις βλέπουμε να περνάνε σα “συννεφάκια που φεύγουν”.
Αφήνουμε το υποσυνείδητο να αναδυθεί. Επιφορτιζόμαστε όμως με την ευθύνη να ξανα οδηγήσουμε την προσοχή μας μέσα στο σώμα, κάθε φορά που ταυτίζεται η συνείδηση με κάποια ιδέα.
ΚΥΝΗΓΩΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Αυτή η υπομονετική διαδικασία μας βάζει σε ένα πολύ εσωτερικό χρόνο ο οποίος καθοδηγείται από την αβίαστη και βαθιά ροή της αναπνοής όσο προσηλωνόμαστε και αφηνόμαστε σ‘ αυτή.
Η αναπνοή μας είναι ένα συνεχές φαινόμενο, ενώ η προσοχή μας δυστυχώς δεν είναι.
Στο διαλογισμό μαθαίνουμε να γινόμαστε ένα με αυτό που ζούμε και συνεχώς μεταβάλλεται: το ρεύμα του παρόντος.
Βλέπουμε ότι η ζωή ρέει και συνηθίζουμε να συμμετέχουμε σ‘ αυτή τη ροή. Η στιγμή που ζούμε είναι η ζωή η ίδια και αυτό δεν το δεχόμαστε παρασυρόμενοι από τις ιδέες μας για το παρελθόν ή το μέλλον. Τι έγινε πριν, ή τι θα κάνουμε μετά. Όταν αφηνόμαστε στις σκέψεις μας, η συνείδηση μας οδηγείται έξω από το σώμα. Ενώ αντίθετα στο διαλογισμό διατηρούμε με την παρατήρηση της αναπνοής την εγρήγορση ότι αισθανόμαστε τον εαυτό μας από μέσα.
Μαθαίνουμε να παρατηρούμε τον εαυτό μας, να τον κάνουμε “χάζι”. Όχι μόνο τι σκέπτεται αλλά περισσότερο τι αισθάνεται. Σταδιακά, αναγνωρίζοντάς τον χωρίς να τον κρίνουμε, αρχίζει και αναγεννιέται μια βαθύτερη αίσθηση του εαυτού μας, από μια σταθερή βάση: τη βάση του παρόντος. 
Η αίσθηση αυτή, περιγράφεται σαν μια Γιορτή της ύπαρξής μας– μια εσωτερική χαρά για την παρουσία μας. Αυτή τη χαρά, τη χάνουμε επειδή συνεχώς ταυτιζόμαστε με σκέψεις αναπολώντας μνήμες ή κάνοντας σχέδια κυνηγώντας επιθυμίες. Φανταζόμαστε μια ευτυχία που πάντοτε προσδοκούμε και ποτέ δεν είμαστε έτοιμοι να την απολαύσουμε, γιατί απλά δεν στεκόμαστε για να την αποδεχτούμε.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Ο Διαλογισμός εκτός από μέθοδος ενδοσκόπησης και πνευματικής ανάπτυξης έχει και θεραπευτική αξία, προσφέροντας μια ψυχοσωματική εξισορρόπηση.
Με την ακινησία παίρνουμε πίσω ολόκληρη την ενέργεια η οποία διαχέεται καθημερινά μέσω των αισθήσεων στο περιβάλλον. Η ενέργεια αρχίζει να βγαίνει από τα κόκαλα προς το έξω. Το σώμα ενοποιείται με τον ψυχισμό και ξεχειλίζει από ζωή δημιουργώντας μια ενεργειακή αύρα γύρω του.
Αυτή η εσωτερική παρουσία της ύπαρξης μας μέσα από το ακίνητο σώμα ενεργοποιεί τον βαθύτερο ψυχισμό τον οποίο φέρνει στην επιφάνεια. Ξαναπαίρνουμε πίσω ολόκληρο τον Εαυτό μας. Αναδύεται ένα πηγαίο “εγώ υπάρχω” που σε αναγκάζει να είσαι τίμιος με τον εαυτό σου, να μην απατάσαι.
Πολύς κόσμος εξαπατάται πιστεύοντας στις καθιερωμένες αξίες που υποβάλλονται από τις καθημερινές εντυπώσεις. Τα περισσότερα από τα στοιχεία που περιβάλλουν τη ζωή μας, δεν αντιστοιχούν σε πραγματικές ανάγκες. Με την καθημερινή ενδοσκόπηση αρχίζει κανείς να βλέπει την ουσιαστική τους υπόσταση, χωρίς απαραίτητα να πάψει να χρησιμοποιεί όλα τα καθιερωμένα, αρχίζει να βλέπει την πραγματικότητα μέσα τους.
Διατηρώντας μια καθημερινή συνέπεια στην άσκηση αποκτάμε σταδιακά μια διαφάνεια, όχι μόνο σε σχέση με τον εαυτό μας αλλά και προς τους άλλους. Μαθαίνουμε να βλέπουμε και να αισθανόμαστε βαθύτερα, πίσω από αυτό που συμβαίνει. Αυτή η ενόραση των όσων μας συμβαίνουν και μας περιβάλλουν είναι σα να παρατηρούμε το Νόμο τον οποίο εκφράζουν τα πράγματα, σαν να κοιτάζουμε “το καθρέπτη της ύπαρξης”, την εσωτερική φύση των πραγμάτων.
Ο καθρέπτης αυτός θολώνει καθημερινά από διάφορα ελαττώματα της προσωπικότητας όπως εγωισμός, απληστία, φόβος ψευδαίσθηση, θυμός, κ.α που τα κουβαλάμε συνεχώς στις διάφορες μορφές τους. Μέσω της αυτοπαρατήρησης, ταυτιζόμαστε σταδιακά με ένα βαθύτερο επίπεδο ύπαρξης του εαυτού μας, τον “σιωπηλό παρατηρητή”.
Με το κάθισμα στη σιγή, μαθαίνουμε να συμμετέχουμε στο παρόν έχοντας εμπιστοσύνη στο τι ζούμε καθε στιγμή.
Ό, τι κάνουμε δεν είμαστε εμείς που το κάνουμε, είναι αυτό το ίδιο που μας το ζητάει αντανακλώμενο στον περίγυρ‘ο του. Στην ακινησία αισθανόμαστε το άτομό μας . Έτσι όπως αντηχεί προς τα έξω και έρχεται η αντήχηση πάλι πίσω. Αυτή η αδιάσπαστη ενότητα από την οποία δεν μπορούμε να ξεφύγουμε είναι που μας οδηγεί να κάνουμε ό,τι κάνουμε αναγκαστικά.
Απλά και μόνο η παρουσία μας όπως και κάθε δράση μας , απηχεί προς τα έξω και έρχεται ο αντίλαλος πάλι πίσω. Ένα συνεχόμενο πάρε δώσε είναι που μας δημιουργεί και είναι πάντοτε το ίδιο από τη στιγμή που γεννηθήκαμε μέχρι το τέλος.
Ο διαλογισμός περιγράφεται σαν άσκηση συνειδητοποίησης της μίας συνείδησης που εκπορεύεται συνεχώς. Μια συνείδηση που αρχίζουμε να παρατηρούμε πώς εξελίσσεται, πώς κινείται ασταμάτητα φυλακισμένη στο σώμα και κατευθυνόμενη από τις αισθήσεις. Αυτή η κατάσταση “συνειδητοποίησης της συνείδησης” αντιμετωπίζεται αναπόφευκτα τη στιγμή του θανάτου.
Οι περισσότερες ψυχολογικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα, οφείλονται στο ότι αμελούμε να έχουμε συνεπείς συναντήσεις με τον εαυτό μας, τον ποίο συνήθως αφήνουμε διασπασμένο σε δύο πραγματικότητες: ΝΟΥΣ–ΣΩΜΑ. Το ζητούμενο είναι και τα τρία κέντρα της ύπαρξής μας να ενοποιούνται. ΝΟΥΣ–ΚΑΡΔΙΑ–ΣΩΜΑ σε ένα κινητό ΠΑΡΟΝ.
Οπως λέει η αρχαία αλλά σοφή διδασκαλία: “Τι θα σε ωφελήσει να κερδίσεις τη βασιλεία του κόσμου αν θα έχεις χάσει τη βασιλεία του εαυτού σου” ή πιο απλά “Γνώθι σ‘ αυτόν. Δεν έχει σημασία με ποιά μέθοδο…όπως μπορούμε. .Τώρα που οι εξωτερικές μας περιπλανήσεις περιορίστηκαν μας δίνεται η ευκαιρία να δουλέψουμε με τον εσωτερικό μας κόσμο.
Καλή άσκηση
Αν. Στάβερης
ΠΗΓΕΣ–ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
–Η Άσκηση του Κορμιού– Κ. Ντυρχάιμ– Κέδρος
–Η Φωνή της Σιγής
–Το μυστικό του χρυσού λουλουδιού– Σπαγείρια
–Η επιστήμη του Διαλογισμού
–Ανασκόπηση του Πέτρου Κουρόπουλου– Fagotto
Το Κηρύκειο του Πέτρου Κουρόπουλου– Fagotto
Εικοσιέξι ασκήσεις στη σιγή και την ακινησία του Πέτρου Κουρόπουλου– Fagotto
ΗΧΟΤΡΟΠΙΟ 